Herstructurering ProRail: ‘Zorgvuldigheid staat voorop’
Eén van de meest recente OV-issues in de Tweede Kamer is de geplande structuurwijziging bij ProRail. In het regeerakkoord is het voornemen opgenomen ProRail om te vormen van haar huidige vorm als privaatrechtelijke BV, naar een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Dit kan een behoorlijke impact uitoefenen op het openbaar vervoer en het bijbehorende kostenplaatje. Daarom deelt FMN deelt graag haar visie over de herstructurering van ProRail.
Allereerst een korte situatieschets: ProRail is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het spoor in Nederland. Het vorige kabinet zette in op een wijziging van de organisatiestructuur van het bedrijf, het nieuwe kabinet heeft dat voornemen overgenomen. De Tweede Kamer vindt echter dat dit niet mag leiden tot duurdere treinkaartjes of hogere kosten voor vervoerders en vroeg het kabinet daarvoor oplossingen te treffen.
Ruime controle- en bijsturingsbevoegdheden zijn noodzakelijk
FMN is van mening dat een onafhankelijk ProRail essentieel is voor goede marktordening, gelijke behandeling van haar klanten en een goed functioneren van het bedrijf. Vooral daar waar het gaat om haar hoofdtaken: een non-discriminatoire behandeling van alle spoorgebruikers bij toewijzing van capaciteit en bij de berekening van de gebruiksvergoeding voor het spoor. De relatie tussen Staat en Staatsbedrijf maakt het belang van die gelijke behandeling extra groot. Met de herpositionering rijst dan ook de vraag om extra garanties voor die onafhankelijke taakuitoefening. FMN vindt dat deze een heldere basis vragen in de wet waarmee ProRail omgevormd zal worden, inclusief toereikende controle- en bijsturingsbevoegdheden voor de Autoriteit Consument en Markt.
Prijskaartje van omvorming ProRail is onduidelijk
Daarnaast is FMN bezorgd over het troebele prijskaartje dat kleeft aan de omvorming van ProRail. Uit diverse rapporten, waaronder van McKinsey, blijkt een negatief vooruitzicht, in de vorm van zeer hoge eenmalige kosten. Daarnaast voorspelt dat een structurele verhoging van de gebruikskosten voor het spoor, omdat de mogelijkheid tot aftrek van BTW door ProRail dreigt weg te vallen. Voor het regionale spoor zou dit een kostenverhoging van bijna €10 miljoen betekenen. Dat is een (te) groot risico want concessies die door aanbesteding verworven zijn, laten doorgaans geen of beperkt ruimte voor prijsverhogingen. Zorgvuldigheid dient dus voorop te staan. FMN heeft het kabinet en de Tweede Kamer daarom opgeroepen, eerst volledige duidelijkheid over de financiële gevolgen en de garanties voor eventuele nadelen te bieden voordat definitieve keuzes worden gemaakt over de omvorming van ProRail tot publiekrechtelijke ZBO.
Uitgebreidere standpunten van de FMN over de herpositionering van ProRail kunt u hier lezen.
In de Kamer spreekt men vandaag ook over ordening op de spoormarkten. Ook benieuwd naar onze visie hierop? Lees dan hier de standpunten van de FMN.
